“Het wordt tijd dat je het rustiger aan gaat doen ...”
Demotie. Als een medewerker in een lagere functie gaat werken, wordt dat demotie genoemd.
Vrijwillig of niet ...
Onvrijwillig. Demotie is niet geregeld in de wet, maar vaak wordt eronder verstaan dat de werknemer onvrijwillig wordt teruggezet in functie en salaris. Hierdoor lijkt het soms een sanctiemaatregel. Zo’n demotie mag u niet zomaar doorvoeren. Er moeten heel goede redenen voor bestaan en de werknemer moet instemmen met de wijziging.
Vrijwillig kan ook. Vrijwillige demotie is mogelijk en komt vaker voor nu werknemers langer moeten doorwerken. In de praktijk kan het voor zowel de werkgever als werknemer een oplossing zijn als een oudere werknemer de laatste jaren werkt in een andere, minder belastende functie.
Een praktijkgeval ...
Een stapje terug. Pieter, bankdirecteur in Rotterdam, is in een korte periode twee keer, relatief lang, uitgevallen wegens een burn-out. Daaruit heeft werkgever B. afgeleid dat de functie te hoog gegrepen was. B. wil op deze manier niet verdergaan en wil dat Pieter een lagere functie aanvaardt op het kantoor in Tilburg. Pieter weigert dat en uiteindelijk belandt deze zaak bij de rechter en verzoekt B. om ontbinding van het dienstverband.
Wat zegt de rechter? De rechter vindt dat er sprake is van een onwerkbare situatie door alles wat er tussen Pieter en de bank is voorgevallen. Volgens de rechter behoort een vruchtbare samenwerking in de toekomst niet meer tot de mogelijkheden. Er is sprake is van een verstoorde arbeidsverhouding.
Vergoeding. De rechter kent Pieter niet alleen een transitievergoeding toe, maar ook een billijke vergoeding (van maar liefst twee ton) omdat werkgever B. ernstig verwijtbaar heeft gehandeld. Pieter voor het blok zetten is niet wat er van een goed werkgever verwacht mag worden. B. heeft moedwillig aangestuurd op een verstoorde arbeidsverhouding, Rechtbank Rotterdam (ECLI:NL:RBROT:2019:2145) .
Kan het ook anders?
Het kan ook anders. U kunt als werkgever zorgen dat u de reden voor de demotie zorgvuldig kunt onderbouwen. Als er sprake is van disfunctioneren, dan is het van belang om aan te tonen wat u allemaal gedaan heeft om het functioneren te verbeteren. Laat zien hoe dat u mogelijke negatieve gevolgen compenseert, bijv. door het salaris trapsgewijs te verlagen. Kortom: maak duidelijk dat uw (bedrijfs)belang zwaarder weegt dan het belang van de werknemer. Tip. Maak beleid over demotie bekend en bespreekbaar, zodat het voor een werknemer makkelijker wordt om het aan te kaarten. Voer het beleid consequent uit en maak geen onderscheid tussen werknemers.
Lees de cao erop na. Uw beleid kan ook worden bepaald door wat er is opgenomen in de toepasselijke cao. Veel cao’s kennen regelingen voor oudere werknemers. Tip. Bespreek met de werknemer dat u demotie wilt toepassen. Onderbouw het waarom van de functieverlaging en doe een gemotiveerd (schriftelijk) voorstel. Neem daarin alle mogelijke gevolgen van een demotie mee. Geef hem de tijd om over uw voorstel na te denken en erop te reageren. Zet uw werknemer daarin niet zonder meer voor het blok. Maak duidelijke afspraken met uw werknemer.