Wel of geen lid branchevereniging, effect op toepassing cao!

Gebondenheid en de gevolgen

Als u als een werkgever valt onder de werkingssfeer van een cao, dan kunt u op verschillende wijzen gebonden zijn:

1. via lidmaatschap van werkgeversvereniging;
2. via algemeen verbindendverklaring van de cao;
3. via incorporatiebeding.

Van belang? De wijze van binding is belangrijk voor de toepassing om te weten of alle bepalingen kunnen worden toegepast. Dit is met name van belang bij bepalingen waarvan ten nadele van de werknemer alleen bij cao kan worden afgeweken. Dit zijn voor 3/4 deel dwingende rechtsbepalingen. Een cao kan daar gebruik van maken. Voorbeelden hiervan zijn bijv. een langere proeftijd of kortere opzegtermijn voor de werkgever. Een lijst met zulke rechtsbepalingen vindt u op https://bit.ly/2BwRSRd

Via lidmaatschap. Als u lid bent van een branche- of werkgeversvereniging, dan zal de cao vaak helemaal toegepast moeten worden op alle arbeidsovereenkomsten. U kunt dan ook de bepalingen toepassen waarvan slechts bij cao ten nadele van de werknemer kan worden afgeweken tijdens de looptijd van de cao. Ook met terugwerkende kracht. Stel, de cao is op 1 maart 2019 met terugwerkende kracht per 1 januari geldig, en bepaalt dat u geen vakantiegeld hoeft te berekenen over het overwerk, dan hoeft u dan ook geen vakantiegeld te berekenen over het overwerk voor 1 maart 2019.

Via algemeen verbindendverklaring (avv). De minister van Sociale zaken verklaart veel cao’s op verzoek van cao-partijen algemeen van toepassing. Alle werkgevers in de branche zullen de cao dan moeten toepassen. Alleen tijdens de looptijd van de avv-cao, kunnen de negatief afwijkende bepalingen die gebaseerd zijn op 3/4 deel dwingende bepalingen worden toegepast. Is de periode afgelopen, dan mogen ook deze bepalingen niet meer worden gebruikt! Als bijvoorbeeld de cao bepaalt dat de proeftijd twee maanden is, dan mag deze niet meer worden gebruikt als de avv-cao is afgelopen. De positief afwijkende bepalingen hoeft u in principe ook niet meer toe te passen. Tip. De looptijd van een avv-cao kunt u vinden op http://cao.minszw.nl

Via incorporatiebeding. Ook kan er gebondenheid ontstaan doordat u als werkgever in de arbeidsovereenkomst zet dat deze van toepassing is. Een voorbeeld: ‘ Op deze arbeidsovereenkomst is de cao x van toepassing’ . Zo’n afspraak tussen werkgever en werknemer heet incorporatiebeding. Veel cao’s schrijven zo’n beding ook voor. Check dat dus.

Let op. Bent u als werkgever alleen gebonden doordat u dit met uw werknemer afspreekt via de arbeidsovereenkomst, dan mag u nooit gebruik maken van de negatief afwijkende bepalingen. U zult wel de rest van de cao moeten toepassen, dit heeft u immers afgesproken met uw werknemer, dus ook de positief afwijkende bepalingen.

Tip. U zult dus moeten afwegen of het van toepassing verklaren van de cao (die u niet hoeft toe te passen) zoveel voordelen biedt dat dit de moeite waard is. Een reden kan bijv. zijn om niet te hoeven concurreren op arbeidsvoorwaarden.

Driemaal of tweemaal gebonden?

Bent u op alle drie de wijzen gebonden aan de cao, dan moeten altijd alle bepalingen worden toegepast. Zijn er echter slechts twee wijzen van gebondenheid, bijv. via avv en het incorporatiebeding, dan mag u alleen de negatief afwijkende bepalingen toepassen gedurende de avv-periode en hierbuiten verplicht de positieve bepalingen. Hier ontstaat dus een situatie van ‘cherry picking’: de werknemer krijgt de voor-, maar niet de nadelen.