DEELNEMING - 01.02.2019

Aan- en verkoopkosten deelneming

Aankoopkosten

Van aankoopkosten is sprake wanneer kosten een rechtstreeks oorzakelijk verband hebben met de aankoop van de deelneming. Is de koop nog niet rond, dan moet er een redelijke verwachting zijn dat de koop doorgaat. Is de koop nog te onzeker, dan is er geen sprake van aankoopkosten en zijn deze kosten gewoon aftrekbaar. Bij aankoopkosten kunt u onder andere denken aan met de verwerving van de deelneming verband houdende advocaatkosten, notariskosten en schadevergoedingen. Schadevergoedingen die behoren tot de aankoopkosten, zijn bijvoorbeeld kosten om het management van de deelneming uit te kopen. Interne kosten kunnen ook behoren tot de aankoopkosten van een deelneming. Denk hierbij aan een deel van het salaris van een directeur die onderhandelingen voert over de verwerving van de deelneming. Uiteindelijk moeten alle aankoopkosten bij de kostprijs van de deelneming worden opgeteld. Wanneer van aankoop wordt afgezien, zijn de kosten van de mislukte aankoop wel aftrekbaar.

bz-advies

De Belastingdienst vindt dat interne kosten, zoals een deel van het salaris van een directeur of ander personeel dat zich bezighoudt met de aan- of verkoop van de deelneming, tot de aan- of verkoopkosten van een deelneming kunnen worden gerekend. Overleg over interne kosten is echter mogelijk.

Niet aftrekbaar Is een bedrag ter zake van de aankoop van een deelneming niet aftrekbaar, dan gaat dit bedrag behoren tot het opgeofferde bedrag van de deelneming. Dit betekent dat bij een eventuele liquidatie van de deelneming in de toekomst dit bedrag mogelijk alsnog in de vorm van een liquidatieverlies in aftrek komt.

Verkoopkosten

Van niet-aftrekbare verkoopkosten is sprake als een rechtstreeks oorzakelijk verband bestaat tussen kosten en verkoop van de deelneming. Ook moet er een redelijke verwachting zijn dat de verkoop doorgang vindt. Voorbeelden van verkoopkosten zijn onder andere met de verkoop samenhangende advocaat- en notariskosten, schadevergoedingen en interne uitgaven in verband met de verkoop van een deelneming. Denk bij interne uitgaven aan een deel van het salaris van personeel dat zich bezighoudt met de verkoop van de deelneming. Wanneer de verkoop mislukt, zijn de gemaakte kosten, net als bij de aankoop, aftrekbaar.

Redelijkerwijs te verwachten

De Belastingdienst is van mening dat de aftrekbeperking van aan- en verkoopkosten geldt wanneer er een redelijke verwachting bestaat dat de deelneming gekocht of verkocht zal worden. Of daarvan sprake is, hangt af van de feiten en omstandigheden. Dit criterium leidt daarom tot veel onduidelijkheid bij de aan- en verkoopkosten van een deelneming. Naar aanleiding van een WOB-verzoek maakte de staatssecretaris van Financiën een aantal documenten openbaar, die standpuntbepalingen bevatten van de Belastingdienst over het aftrekverbod voor aan- en verkoopkosten van een deelneming (besluit wob-verzoek inzake fiscale behandeling van aan- en verkoopkosten van deelnemingen van 26 april 2016) . Deze documenten geven meer duidelijkheid wanneer (naar de mening van de Belastingdienst) er sprake is van aan- en verkoopkosten.

Besluit WOB-verzoek aankoopkosten deelneming met ‘Memo aankoopkosten’, ‘Mededeling kennisgroep deelnemingsvrijstelling’ en ‘Notitie verkoopkosten deelneming’ (bz 05.02.06) .

Aankoop In deze documenten zijn voorbeelden gegeven wanneer aankoop redelijkerwijs te verwachten is: wanneer er een opdracht wordt gegeven tot due-diligenceonderzoek, wanneer er een intentieverklaring tot overname op tafel ligt of wanneer door de ondernemer een concrete zoekopdracht naar een koper wordt gegeven.

Verkoop Voor verkoop zijn er geen concrete voorbeelden gegeven. Volgens de Belastingdienst is er van niet-aftrekbare verkoopkosten in ieder geval sprake wanneer de verkoop nagenoeg zeker is. Ook hoeven kosten niet noodzakelijk te zijn voor de verkoop om als verkoopkosten bestempeld te worden. Niet-noodzakelijke kosten zijn bijvoorbeeld kosten die betrekking hebben op de afkoop van een voorkeursrecht van medeaandeelhouders. Voor de verkoop zijn deze kosten niet noodzakelijk, maar behoren volgens de Hoge Raad tot de verkoopkosten.

Verwachting bij verkoop De Belastingdienst is van mening dat verkoop van een deelneming sneller redelijkerwijs te verwachten is dan de aankoop van een deelneming. Bij verkoop is het object dat verkocht wordt namelijk al duidelijk, bij aankoop is dat niet het geval. Als de verkoop van een deelneming afketst, maar later alsnog doorgaat, moet worden nagegaan in hoeverre er kosten zijn gemaakt die ook zouden zijn gemaakt als de latere verkoop niet had plaatsgevonden.

Financieringskosten

De aankoop van een deelneming kan gefinancierd zijn met een lening. Behoudens zogenoemde renteaftrekbeperkingen zijn financieringskosten aftrekbaar. Belastingplichtigen hebben er dan ook baat bij om zo veel mogelijk kosten die verband houden met de aankoop van een deelneming toe te rekenen aan de financiering. Voorbeelden zijn kosten voor een due-diligenceonderzoek en een taxatierapport. Een waardering is immers niet alleen nodig om de prijs van de deelneming te kunnen bepalen, maar is ook nodig om een financiering te kunnen verkrijgen bij bijvoorbeeld een bank.

Kosten splitsen? De Belastingdienst is van mening dat de kosten die verband houden met de waardebepaling van de deelneming (due diligence) moet worden gesplitst in een deel aankoopkosten en een deel financieringskosten. De wijze waarop die splitsing plaatsvindt, zal volgens de Belastingdienst afhangen van de omstandigheden van het geval. De Belastingdienst geeft aan dat daarbij wordt teruggevallen op een zeker ‘fingerspitzengefühl’.

bz-advies

Houd er rekening mee dat de Belastingdienst van mening is dat de kosten voor het bepalen van de waarde van een deelneming (due diligence) moeten worden gesplitst in aankoop- en financieringskosten. Bij die verdeling gaat de Belastingdienst uit van ‘fingerspitzengefühl’.

Interne en advieskosten bij aan- en verkoop

Kosten die in de praktijk moeizame discussies opleveren, zijn interne kosten. Denk bijvoorbeeld aan kosten van een interne afdeling die zich bezighoudt met fusies en acquisities, maar ook salariskosten van werknemers die zich inspannen om de deelneming te kopen. Adviseurs stellen dat deze kosten geen direct verband houden met de aankoop van de deelneming, waardoor deze aftrekbaar zijn. De Belastingdienst stelt echter dat een deel van de interne kosten rechtstreeks moet worden toegerekend aan de aankoop, waardoor dat gedeelte van de kosten niet aftrekbaar is. Wel geeft de Belastingdienst aan dat interne kosten een onderwerp is waar zij bereid zijn over te onderhandelen, aangezien het zelden glashelder is welk deel van de kosten toegerekend moet worden aan de aankoop. De wetgever is van mening dat de verkoopkosten hetzelfde moeten worden uitgelegd als de aankoopkosten. Dit betekent dat voor de verkoopkosten dezelfde beoordeling geldt als die hiervoor voor de aankoopkosten is geschetst.

Advieskosten Ook over de aftrekbaarheid van advieskosten kan twijfel bestaan bij de aan- en verkoop van een deelneming. Advieskosten zijn niet in alle gevallen rechtstreeks toe te rekenen aan de aankoop of verkoop van een deelneming. Het onderscheid dat hier gemaakt dient te worden, is niet altijd eenvoudig te maken. Na de verkoop van een deelneming kan er bijvoorbeeld advies nodig zijn voor herstructurering. In hoeverre staan deze kosten in rechtstreeks verband met de verkoop? Zouden deze kosten ook gemaakt zijn wanneer de deelneming niet verkocht zou zijn? Ook voor de Belastingdienst is dit een grijs gebied.

Fiscale eenheid

Wanneer een deelneming wordt aangekocht en meteen gevoegd wordt in een fiscale eenheid, zijn de aankoopkosten alsnog niet aftrekbaar. Als de deelneming vanuit een fiscale eenheid verkocht wordt, zijn deze kosten ook niet aftrekbaar.

Belang praktijk

Vanwege de nadelige behandeling van aan- en verkoopkosten van een deelneming is het belangrijk dat door de belastingplichtige zo nauwkeurig mogelijk wordt genoteerd wanneer er welke kosten zijn gemaakt. Het wordt dan voor de belastingplichtige gemakkelijker aan te tonen of kosten in aftrek kunnen worden gebracht. Daarnaast is het van belang op te merken dat de behandeling van aan- en verkopen van deelnemingen voor de vennootschapsbelasting afwijkt van die in de commerciële jaarrekening. In de jaarrekening worden alle kosten ter zake van een deelneming in aftrek gebracht, maar in de fiscale aangifte vennootschapsbelasting is dit niet mogelijk.

bz-advies

Vergeet niet dat aan- en verkoopkosten in de commerciële jaarrekening wel gewoon in aftrek kunnen worden gebracht.