SCHENKEN - 24.12.2018

Schenken voor de eigen woning, overgangsrecht

Ouders en kinderen

Basisvrijstelling. De Successiewet 1956 bevat een aantal schenkingsvrijstellingen voor schenkingen van ouders aan hun kinderen. De basisvrijstelling houdt in dat ouders (zonder voorwaarden) per kalenderjaar maximaal € 5.363 (cijfers 2018) belastingvrij aan hun kind mogen schenken.

Eenmalige verhoging. De basisvrijstelling kan eenmalig worden verhoogd voor een schenking van ouders aan hun kinderen in de leeftijd tussen 18 en 40 jaar. Deze eenmalig verhoogde vrijstelling bedraagt € 25.731.

Indien de schenking wordt gebruikt voor een dure studie, kan de verhoogde vrijstelling onder voorwaarden worden verhoogd tot € 53.602. Wordt de schenking gebruikt voor de eigen woning, dan geldt onder voorwaarden een extra verhoogde vrijstelling van € 100.800.

Vrijstelling voor de eigen woning

In 2018 kunnen ouders dus een bedrag ter grootte van € 100.800 vrij van schenkbelasting schenken aan hun kinderen, mits deze schenking wordt gebruikt voor de eigen woning. Let op. Deze schenkingsvrijstelling is inmiddels niet meer beperkt tot situaties tussen ouders en kinderen. Iedereen kan in aanmerking komen voor deze schenkingsvrijstelling, mits voldaan wordt aan de volgende voorwaarden:

• de persoon die de schenking ontvangt is op het moment van de schenking tussen de 18 en 40 jaar oud;
• De ontvangen schenking wordt gebruikt voor:

• de aankoop, verbetering of het onderhoud van de eigen woning;
• het aflossen van de eigenwoningschuld;
• de aflossing van de restschuld van een eerder verkochte eigen woning (ontstaan na 28 oktober 2012);
• het afkoopbedrag van rechten van erfpacht, opstal of beklemming.

Eenmalig. De schenkingsvrijstelling voor de eigen woning kan maar eenmalig worden gebruikt in de relatie tussen de schenker en de ontvanger.

FP-advies

De schenking mag enkel onvoorwaardelijk worden gedaan of onder de schriftelijk vastgelegde ontbindende voorwaarde dat de schenking vervalt voor zover er niet aan de voorwaarden voor de verhoogde vrijstelling wordt voldaan. Voorts moet het bedrag van de schenking tijdig aan de eigen woning worden besteed en moet de ontvanger desgevraagd met schriftelijke bescheiden kunnen laten zien dat het bedrag overeenkomstig de voorwaarden is besteed (art. 5 Uitvoeringsregeling schenk- en erfbelasting) . Zorg er dus voor dat er een onderbouwing aanwezig is!

Overgangsrecht

Artikel 82a Successiewet 1956 bevat overgangsrecht met betrekking tot de verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning. Deze regeling komt per 1 januari 2019 gedeeltelijk te vervallen.

Het voorgenomen gedeeltelijke verval van de regeling stamt nog uit het Belastingplan 2016 en treedt met ingang van 1 januari 2019 in werking. Samenvattend komt het erop neer dat als voor 2010 en in 2015 of in 2016 een verhoogde schenkingsvrijstelling in de verhouding ouders-kinderen is benut, er alleen in 2018 nog gebruik kan worden gemaakt van de hogere vrijstelling voor een aanvullende schenking. Daarna is slechts een beperktere aanvullende schenking mogelijk.

Aanvullende schenking in 2018

Op grond van het overgangsrecht is het in bepaalde situaties mogelijk om in 2018 een aanvullende vrijgestelde schenking te doen, als in een eerder jaar al een schenking onder de verhoogde vrijstelling heeft plaatsgevonden. Het is afhankelijk van het jaar waarin de eerdere schenking heeft plaatsgevonden of en in hoeverre er nog een aanvullende vrijgestelde schenking mogelijk is.

Voor 2010 en inhaalschenking. Indien er voor 2010 een beroep is gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling en in 2015 of 2016 de vrijgestelde inhaalschenking voor de eigen woning van maximaal € 27.432 (2015) of € 27.570 (2016) is benut, mag er alleen in 2018 alsnog een aanvullende vrijgestelde schenking worden gedaan ter grootte van € 47.198.

Voor 2010, geen inhaalschenking. Indien er voor 2010 een beroep is gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling, maar er in 2015 en 2016 geen inhaalschenking heeft plaatsgevonden, mag er in 2018 € 27.871 aanvullend worden geschonken onder de schenkingsvrijstelling.

2015 of 2016. Als er enkel in 2015 of 2016 een vrijgestelde schenking voor de eigen woning is gedaan, mag die schenking alleen nog maar in 2018 worden aangevuld met maximaal € 47.198. Dit geldt ongeacht of de vrijstelling in 2015 of 2016 volledig is benut.

2010 tot en met 2014. Indien er in de periode tussen 1 januari 2010 en 31 december 2014 al een beroep is gedaan op de verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning, kan er in 2018 geen aanvullende belastingvrije schenking meer plaatsvinden.

Aanvullende schenking vanaf 2019

Met ingang van 2019 wordt het overgangsrecht voor de eenmalig verhoogde schenkingsvrijstelling gewijzigd. Het is dan in sommige gevallen nog steeds mogelijk om schenkingen die zijn gedaan voor 2010 aan te vullen, echter de bedragen van die aanvullingen zijn aanzienlijk lager.

Voor 2010 en inhaalschenking. Als de verhoogde vrijstelling al voor 2010 is benut en er daarna een inhaalschenking heeft plaatsgevonden, kan er geen aanvullende, onbelaste schenking meer plaatsvinden.

Voor 2010, geen inhaalschenking. Indien de verhoogde vrijstelling al voor 2010 is benut, kan er in 2019 en latere jaren nog € 27.871 (dit bedrag wordt geïndexeerd) aanvullend belastingvrij worden geschonken. Wel geldt de aanvullende eis dat er in de periode 2010 tot en met 2016 geen schenkingen zijn gedaan met een beroep op een verhoogde vrijstelling.

2010 tot en met 2016. Indien er in de periode tussen 1 januari 2010 en 31 december 2016 al een beroep is gedaan op de verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning, kan er in 2019 geen aanvullende belastingvrije schenking meer plaatsvinden.

Kortom: de wijzigingen per 2019 zijn uitsluitend van belang als er in 2015 of 2016 gebruik is gemaakt van de (aanvullende) verhoogde schenkingsvrijstelling.

Voorbeeld. Kim heeft in 2007 een schenking van haar ouders ontvangen van € 20.000. Destijds is er een beroep gedaan op de eenmalig verhoogde vrijstelling van maximaal € 22.048. In 2016 heeft Kim een aanvullende schenking van haar ouders ontvangen van nog eens € 20.000 ten behoeve van haar eigen woning. Ook dit bedrag heeft zij belastingvrij ontvangen. In 2018 kunnen de ouders van Kim haar nog eens € 47.198,- belastingvrij schenken ten behoeve van de eigen woning. Doen zij dit niet, dan is er in 2019 geen aanvullende onbelaste schenking meer mogelijk.

FP-advies

Van een schenking onder de (aanvullende) verhoogde vrijstelling moet altijd aangifte worden gedaan. Gebeurt dat niet, dan wordt de schenking alsnog belast. Dien dus altijd tijdig een aangifte in!

Complicerende factor

De regelgeving rondom de verhoogde schenkingsvrijstelling voor de eigen woning lijkt op het eerste gezicht niet al te ingewikkeld. Het overgangsrecht maakt het echter behoorlijk gecompliceerd. De verschillende regels die gelden afhankelijk van het jaar waarin al een beroep is gedaan op een verhoogde schenkingsvrijstelling moeten goed in het oog worden gehouden. Bovendien is het van belang om inzichtelijk te hebben welke bedragen in het verleden al zijn geschonken. Een duik in de geschiedenis is onontkoombaar.