SAMENWERKING - 23.02.2018

Onderhandel veilig over maatschapsovereenkomst

Kwalificatie door de rechter

In een procedure bij het Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch, 20.11.2007 (GHSHE:2007:152) , concludeerde het hof dat ondanks het ontbreken van een ondertekende maatschapsovereenkomst een samenwerkingsverband van dierenartsen moest worden aangemerkt als maatschap. Dit met alle gevolgen van dien voor de verdeling van de winst, rechten op goodwill, etc. Dit was zeer tegen de zin van een van de dierenartsen die zelfs zo ver ging te beweren dat de maatschap uitsluitend was opgetuigd vanwege de belastingen en premies, maar niet de bedoeling had om te werken tussen partijen.

Oprichting personenvennootschap

Overeenkomst. Een personenvennootschap zoals een maatschap of vennootschap onder firma komt tot stand door een overeenkomst tussen twee of meer partijen, maar het is niet vereist dat deze overeenkomst op schrift wordt gesteld.

Schriftelijk? In de praktijk wordt veelal wel een schriftelijke overeenkomst opgemaakt. Het is immers niet eenvoudig om complexe afspraken vast te leggen in een mondelinge overeenkomst en het ontbreken van een akte is bovendien bijna een garantie voor het ontstaan van bewijsproblemen.

Geen probleem toch?

Onderhandelen. Als in de praktijk vrijwel altijd wordt gewerkt met een schriftelijke overeenkomst lijkt het ontbreken van het schriftelijkheidsvereiste geen probleem te zijn. Maar hoe zit het in de periode dat partijen nog onderhandelen? Dan is er immers nog geen schriftelijke overeenkomst. Betekent dat dan dat één van de partijen zomaar kan afhaken? Hoe moet er dan worden gehandeld? Kunnen de andere partijen elkaar dan houden aan de afspraken of gaat in dat geval het hele feest niet door?

Of toch wel een probleem

Samenwerken zonder overeenkomst. Stel dat drie ondernemers gaan samenwerken terwijl zij hun samenwerking niet in de vorm van een officiële maatschap willen gieten. Er worden mooie winsten behaald, maar ook dan kunnen er problemen ontstaan. Want stel dat een van de ondernemers weer alleen verder wil, kan hij er dan zomaar uitstappen of moet hij daarbij rekening houden met een concurrentiebeding? En heeft de uittredende vennoot wellicht recht op goodwill?

Zonder overeenkomst wordt het lastig. Als er niets op papier is gezet, wordt het toch lastig. Dan moet er aan de hand van uitlatingen en gedragingen van de partijen worden beoordeeld wat het karakter van hun samenwerking was.

Niet-ondertekende overeenkomst. Iets soortgelijks kan gebeuren als er wel afspraken zijn gemaakt en op papier gezet, maar er nooit is ondertekend. Moet er dan bij gebrek aan iets beters van uit worden gegaan dat datgene wat op papier is gezet, maar nooit is ondertekend, de wil van de partijen weergeeft? Of moet er juist van worden uitgegaan dat dit niet het geval is, anders zou iedereen toch wel hebben getekend?

Rechter beslist. In laatste instantie is het aan de rechter om de knoop door te hakken. Het is bijna onvermijdelijk dat dit voor ten minste een van de partijen uitdraait op een teleurstelling.