Werknemer op non-actief stellen, wat mag wel en niet?

What’s in a name ... Laten we meteen maar een misverstand uit de wereld helpen: schorsen of op non-actief stellen van een werknemer is juridisch hetzelfde. ‘Op non-actief stellen’ is hooguit een eufemisme voor het woord ‘schorsing’. Let op. Vrijstelling van werkzaamheden wordt vaak afgesproken in het kader van een beëindiging van de arbeidsovereenkomst en moet niet verward worden met schorsing of op non-actief stellen.

Recht op arbeid

Recht te werken. In principe heeft een werknemer recht op arbeid. Dit recht is weliswaar niet zo expliciet vastgelegd in de wet, maar is een vast onderdeel van de jurisprudentie. U kunt een medewerker dus niet zomaar op non-actief stellen. U moet een belangenafweging maken tussen dat uw werknemer het recht heeft om te werken en het belang dat u als werkgever heeft bij de afwezigheid van de werknemer in uw bedrijf.

Alleen met een goede reden. Vanwege het recht op arbeid kunt u uitsluitend tot non-actiefstelling overgaan, wanneer u daar goede en dringende redenen voor heeft. Denk bijvoorbeeld aan een ernstig conflict op de werkvloer, waarna een of meerdere kemphanen voor een afkoelingsperiode naar huis worden gestuurd of het moeten doen van nader onderzoek in voorbereiding op een mogelijk ontslag op staande voet. Beide situaties hebben gemeen dat het gaat om een (relatief) korte, tijdelijke periode.

Schriftelijk bevestigen. Stelt u een van uw medewerkers op non-actief, dan moet u deze beslissing schriftelijk aan uw werknemer bevestigen en de redenen vermelden.

Loon doorbetalen?

Risicosfeer werknemer. Het is vaste rechtspraak dat het op non-actief stellen van een werknemer een omstandigheid is die in de risicosfeer van de werkgever ligt. Dat betekent dat de werkgever ook de rekening moet betalen. Wanneer u dus besluit een werknemer op non-actief te stellen, dan houdt de werknemer het recht op doorbetaling van zijn of haar loon. Zelfs als vaststaat of komt te staan, dat de werknemer verwijtbaar heeft gehandeld. Dit is alleen maar anders als in de arbeidsovereenkomst expliciet is overeengekomen dat er tijdens een non-actiefstelling geen recht op loondoorbetaling bestaat.

Gebruik leaseauto e.d. Voor het gebruik door de werknemer van de leaseauto en/of andere zaken die door de werkgever ter beschikking zijn gesteld, geldt in grote lijnen hetzelfde als voor de loondoorbetaling. Heeft u in de arbeidsovereenkomst of leaseovereenkomst niets opgenomen over het (tijdelijk) inleveren van de auto of andere zaken tijdens een non-actiefstelling, dan mag de werknemer deze zaken in principe gewoon blijven gebruiken.

Bezint eer ge begint ...

Gerechtelijke procedures. Het op non-actief stellen van een medewerker vormt meestal de inleiding voor een of meerdere gerechtelijke procedures. Voor de werkgever is het doorgaans de opmaat naar een ontslag, al dan niet op staande voet. Voor de werknemer is het in veel gevallen aanleiding om een kort geding te starten en terugkeer tot het werk te eisen. Bedenk dus goed waar u naartoe wilt en wat u daarvoor over heeft, alvorens u tot een non-actiefstelling beslist. Tip. Laat u goed adviseren.