Wat mag en wat mag niet, hoe gaat u om met sollicitanten?
Solliciteren en de wet
In de wet geregeld? Het arbeidsrecht kent geen specifieke wettelijke bepalingen voor de sollicitatieprocedure. Maar uiteraard zijn wel de algemene wettelijke regels van toepassing. Zo moet u de privacy van de sollicitant respecteren en mag u geen kopie van het ID-bewijs maken. Dat mag pas als de sollicitant bij u in dienst treedt! De belangrijkste regel is echter dat u niet mag discrimineren op (o.a.) godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht, nationaliteit, geaardheid, leeftijd, burgerlijke staat of chronische ziekte.
Geen onderscheid. U mag geen direct of indirect onderscheid maken op basis van bovenstaande kenmerken. Er kan een uitzondering worden gemaakt als die uitzondering een legitiem doel dient en de middelen passend en noodzakelijk zijn. We spreken dan van indirect onderscheid. Denk aan de eis om goed Nederlands te spreken voor een vacature als persvoorlichter. Daarmee kan een indirect onderscheid worden gemaakt op basis van ras en/of nationaliteit, maar deze eis zal in het algemeen toegestaan zijn voor een dergelijke vacature.
NVP Sollicitatiecode
Niet bindend. De Nederlandse Vereniging voor Personeelsmanagement en Organisatieontwikkeling (NVP) heeft een sollicitatiecode opgesteld, waarin algemeen aanvaarde normen voor sollicitatietrajecten zijn opgenomen. Deze code is niet bindend, u mag ervan afwijken zonder dat daar direct consequenties aan zitten. Wel kan het afwijken van de algemeen aanvaarde normen in de code tegen u worden gebruikt in een juridische procedure. Tip. De Sollicitatiecode bestaat uit slechts 4,5 pagina in een groot lettertype: doorlezen is verstandig en kost u ook nauwelijks tijd.
Download de ‘NVP Sollicitatiecode’ van http://tipsenadvies-personeel.nl/download (PS 22.14.07).
Belangrijkste regels. De belangrijkste regels in de NVP Sollicitatiecode gaan over het geven van duidelijkheid over de procedure, het waarborgen van de privacy, het in beginsel niet selecteren op persoonlijke kenmerken (anders dan vakbekwaamheid, gedrag en persoonlijke kwaliteiten) en het uitgangspunt van eerlijkheid van zowel werkgever als sollicitant.
Het sollicitatiegesprek
Niet toegestaan. Veel werkgevers vragen zich af wat er specifiek is toegestaan tijdens een sollicitatiegesprek. Het (als test) intimideren van kandidaten om te zien hoe ze ermee omgaan (‘Uw cv stelt niets voor!’) mag niet. Ook vragen die verband houden met ongeoorloofd onderscheid, mogen niet:
- ‘Heeft u een kinderwens?’, ‘Bent u zwanger?’
- ‘Bent u betrokken bij een kerk?’
- ‘Bent u gehuwd?’, ‘Heeft u een vriend(in)?’
- ‘Bent u vaak ziek?’, ‘Wat zijn uw klachten?’
Eerlijkheid sollicitant. U mag wel eerlijkheid van een sollicitant verwachten op andere vragen, bijv. over vakbekwaamheid en persoonlijke kwaliteiten en verbeterpunten. Bovendien mag u verwachten dat een sollicitant zelf aangeeft als hij medische klachten of beperkingen heeft die hem ongeschikt maken voor het werk. Blijkt achteraf dat een werknemer niet de waarheid heeft verteld, dan kunt u disciplinaire maatregelen treffen.