Goed aan de kleinkinderen gedacht in uw testament?

Schenking. Grootouders vinden het vaak leuk om hun kleinkinderen een financieel voordeel te bezorgen. Dat kan door jaarlijks te schenken. Het fiscaal vrijgestelde bedrag voor een schenking aan kleinkinderen is dit jaar € 2.129,-. Bij een schenking die niet boven dit bedrag uitgaat, hoeven de kleinkinderen geen schenkbelasting te betalen.

Legaat

Via testament. Grootouders kunnen er ook over denken om de kleinkinderen in hun testament op te nemen. Daarvoor kunnen ze aan ieder van de kleinkinderen een legaat (bedrag in geld) toekennen ter grootte van het bedrag dat voor kleinkinderen fiscaal is vrijgesteld voor de erfbelasting. In 2017 is dat € 20.209,- (gelijk aan het fiscaal vrijgestelde bedrag voor de kinderen). Dat bedrag wordt elk jaar geïndexeerd, dus op een hoger bedrag vastgesteld.

Geen mede-erfgenamen. Door het legaat worden de kleinkinderen geen mede-erfgenamen. Bij de verdeling van de erfenis hebben ze niets te zeggen. Dat regelen de kinderen onderling. Wel krijgen de kleinkinderen een vordering op de erfgenamen (hun ouders!) voor het bedrag zoals dat in het testament door de grootouders is bepaald.

Fiscaal voordeel

Door het legaat aan de kleinkinderen kan er een behoorlijk deel van het vermogen van de grootouders worden overgeheveld naar de volgende generatie(s), zonder dat daar erfbelasting over hoeft te worden betaald. Als de grootouders bijv. drie kinderen hebben en acht kleinkinderen, dan is dat (in 2017) een bedrag van € 222.299,- (11 x € 20.209,-). Dat scheelt fors!

Gelijktijdig overlijden. In de testamenten van de grootouders wordt vastgelegd dat de legaten pas aan de kleinkinderen worden toegekend na overlijden van de langstlevende grootouder. Daaraan moet worden toegevoegd dat bij gelijktijdig overlijden door iedere grootouder de helft van het vrijgestelde bedrag wordt gelegateerd. Anders krijgen de kleinkinderen twee keer het volle bedrag en vallen ze alsnog fiscaal in de prijzen.

Opeisbaar. De wet zegt dat een legaat opeisbaar is zes maanden na overlijden, maar in het testament mag daarvan worden afgeweken. Zo kunnen de grootouders bepalen dat de legaten pas na een jaar opeisbaar zijn. En voor het geval dat er te weinig liquide middelen zijn, kan in het testament worden bepaald dat de legaten door de kleinkinderen pas kunnen worden opgeëist nadat het woonhuis (bedrijfspand, landbouwgrond) is verkocht.

Gelijke families? Heeft het ene kind meer (klein)kinderen dan het andere kind, dan hebben de legaten aan de kleinkinderen tot gevolg dat na overlijden van de langstlevende grootouder er bij de ene familietak meer geld binnenkomt dan bij de andere familietak. Deze ongelijkheid kan in het testament worden opgelost door te bepalen dat de legaten van de kleinkinderen ten laste komen van het erfdeel van het kind, zijnde de ouder van ieder kleinkind. Dit heeft dan weer tot gevolg dat er een ongelijke situatie bestaat tussen de kinderen onderling. Het kind dat geen (klein)kind heeft krijgt dan een groter deel van de erfenis dan het kind met veel (klein)kinderen. Door de grootouders zal bij het opmaken van het testament daar een keuze in moeten worden gemaakt.