Erfenis naar de kinderen, wat met (tweede) echtgenoot?

Tweede huwelijk. Henk en Trees zijn voor de tweede keer getrouwd. Ze hebben allebei kinderen uit een eerdere relatie. Omdat ze ieder een behoorlijk vermogen hebben, zijn ze getrouwd op huwelijkse voorwaarden met ‘koude uitsluiting’.

Hoe werkt de wettelijke verdeling?

Langstlevende echtgenoot. Zou een van beiden overlijden zonder dat ze iets hebben geregeld, dan is de ‘wettelijke verdeling’ van toepassing. Dat betekent dat de erfenis van de overleden echtgenoot wordt toegedeeld aan de langstlevende echtgenoot. Die wordt daardoor volledig eigenaar van het privévermogen dat voorheen aan de andere echtgenoot toebehoorde. De kinderen van de overleden echtgenoot krijgen voor de waarde van hun erfdeel een vordering op de langstlevende echtgenoot, maar die vordering is pas opeisbaar bij diens overlijden.

Wat regelen met een testament?

Rechtstreeks naar de eigen kinderen. Dat is echter niet de bedoeling van Henk en Trees. Ze willen dat na overlijden van een van hen, de erfenis niet naar de andere echtgenoot gaat, maar rechtstreeks naar de eigen kinderen. Daarom maken ze allebei een testament waarbij ze elkaar uitsluiten als erfgenaam. Van de wettelijke verdeling is dan geen sprake meer. Als een van beiden overlijdt, gaat dit privévermogen rechtstreeks naar de eigen kinderen.

Wat met het woonhuis?

Een addertje onder het gras. Het woonhuis staat op naam van Henk. Door Trees te onterven zou zij na overlijden van Henk meteen op straat komen te staan, want vanaf dat moment is het woonhuis eigendom van de kinderen van Henk. Omdat Trees geen (mede-)erfgename is, heeft ze daar geen recht op.

Recht van gebruik en bewoning geven

Gelukkig is er een oplossing. Henk kan in zijn testament bepalen dat Trees het ‘recht van gebruik en bewoning’ krijgt van het huis en van alle inboedelgoederen. Dat betekent dat Trees gewoon in het huis mag blijven wonen, ondanks het feit dat ze geen eigenaar is. Ze heeft slechts het vruchtgebruik van het huis en van de inboedelgoederen. De ‘blote eigendom’ berust bij de kinderen van Henk.

Termijn aan verbinden. Henk kan ervoor kiezen dat het recht van gebruik en bewoning levenslang aan Trees wordt toegekend. Hij kan daar ook een termijn aan verbinden van een aantal jaren. Zo kan Trees in alle rust een andere woning zoeken. Vaak wordt daaraan toegevoegd dat het recht van gebruik en bewoning eindigt als Trees voor afloop van de gestelde termijn ergens anders gaat wonen. Ze heeft dan niet meer het recht om na verloop van tijd terug te keren en het gebruik van de woning weer op te eisen.

Kosten. Om de kinderen niet te benadelen heeft Henk in zijn testament bepaald dat alle kosten die met de woning verband houden, voor rekening komen van Trees. Daarbij valt te denken aan de hypothecaire verplichtingen (als die er al zijn!), de kosten voor onderhoud en verzekering, de onroerendgoedbelasting en waterschapslasten. Omdat ze gewoon in het huis mag blijven wonen, zal Trees daar niet zoveel moeite mee hebben!