Verrekenen van meerwaarde de beste oplossing?

Grond geërfd. Uit de erfenis van hun vader hebben Moniek en Peter een perceel grond gekregen. De grond grenst aan het perceel van Peter. Hij wil de grond graag hebben om daarop een mantelzorgwoning te bouwen. Hij is daarvoor echter afhankelijk van de gemeente en die wil voorlopig niet meewerken, omdat de huidige bestemming van de grond ‘tuin’ is. En de gemeente heeft laten weten niet bereid te zijn om op basis van het door Peter ingediende plan de bestemming van de grond te wijzigen in ‘wonen’.

Wat is de waarde van de grond?

Verschillend. Met zijn zus Moniek valt wel te praten over toedeling van de grond aan Peter. Alleen zijn ze het samen niet eens over de waarde van de grond. Met de huidige bestemming ‘tuin’ is de grond door een taxateur gewaardeerd op € 25.000,-, maar bij een woonbestemming komt de waarde uit op € 210.000,-. Dat scheelt nogal!

Splitsen. Volgens Peter moet hij met Moniek afrekenen volgens de huidige waarde, maar op basis daarvan wil Moniek niet meewerken. De mogelijk toekomstige hogere waarde komt dan immers alleen ten goede aan Peter en niet aan haar. Als Peter voet bij stuk blijft houden, moet het perceel maar gesplitst worden. Dan heeft ieder de helft en zijn ze van elkaar verlost.

Wat vindt de rechter hier nu van?

Geen oplossing. De rechter stelt vast dat Peter en Moniek al jaren met elkaar in onderhandeling zijn om tot een oplossing te komen, maar dat dit tot heden niet is gelukt. Splitsen van de grond lijkt hem geen goed idee. Daardoor wordt de grond alleen maar minder waard en daar zit niemand op te wachten.

Zwaarder belang. Uit alles blijkt volgens de rechter dat Peter er het meeste belang bij heeft om de grond op zijn naam te krijgen. Dan wordt zijn huidige perceel namelijk een stuk groter en kan hij in de toekomst mogelijk zijn plan verwezenlijken om een mantelzorgwoning te realiseren. Daarom oordeelt de rechter dat de grond aan Peter wordt toegedeeld. De waarde wordt vastgesteld door een door de rechter benoemde taxateur gebaseerd op de huidige bestemming ‘tuin’.

Meeprofiteren. Volgens de Rechtbank Midden-Nederland, 10.11.2016 (RBMNE:2016:5742) , is het redelijk om aan de toedeling van de grond een meerwaardeclausule te verbinden, zodat Moniek kan meeprofiteren van een mogelijke waardestijging. In dat geval moet de waarde opnieuw bindend worden vastgesteld door een taxateur. Moniek heeft dan recht op 25% van de waardevermeerdering. Deze clausule geldt voor een periode van 15 jaar.

Boete. Om bij Peter druk op de ketel te houden, bepaalt de rechter dat hij verplicht is om binnen 30 dagen nadat de bestemming van de grond is gewijzigd, Moniek daarvan bij aangetekende brief op de hoogte te brengen. En mocht hij plannen hebben om de grond tussentijds te verkopen, dan is hij verplicht om alle verplichtingen die voortvloeien uit de meerwaardeclausule, door middel van een kettingbeding op te leggen aan de nieuwe eigenaar. Mocht hij deze verplichtingen niet nakomen, dan is hij een onmiddellijk opeisbare boete verschuldigd van € 100.000,-. Dat geeft Moniek in ieder geval een stuk zekerheid!