Moet een notaris de courtage altijd uitbetalen?
Via de notaris. Indien u als makelaar heeft bemiddeld bij de aan- of verkoop van een pand, stuurt u uw courtagenota meestal naar de notaris. De notaris neemt de courtage op in de nota van afrekening voor de cliënt en maakt het bedrag na de overdracht van het pand aan u over.
Soms gaat het fout …
Ontevreden cliënt. Dit systeem van verrekening via de notaris werkt al jaren zo en meestal gaat het goed. Het loopt echter niet altijd vlekkeloos. Het komt voor dat een opdrachtgever niet tevreden is over het werk van de makelaar.
Courtage niet betalen. Soms zelfs zó dat hij de notaris op het hart drukt niet over te gaan tot betaling van de nota van de makelaar.
En dan? Wat moet een notaris in zo’n geval doen? Toch overgaan tot uitbetaling? Een goede verstandhouding met een makelaar is voor een notaris tenslotte van groot belang.
Uit de praktijk
Wat speelde er? Een dergelijke situatie was laatst bij de rechter aan de orde. Een makelaar had een huis verkocht en, als gebruikelijk, zijn nota naar de notaris gestuurd. De opdrachtgever was echter bepaald niet gecharmeerd van de verleende diensten van de makelaar. Hij verzocht de notaris dan ook om niet over te gaan tot uitbetaling van de nota. De notaris deed dat echter toch.
Waarom toch uitbetalen? De notaris vond dat hij geen keuze had. In de tussen de cliënt en de makelaar gesloten bemiddelingsovereenkomst stond uitdrukkelijk de afspraak dat de courtagenota zou worden verrekend bij de overdracht van de woning. De notaris zag daarin een verplichting om de courtage aan de makelaar over te maken. Afspraak is afspraak.
Naar de tuchtrechter. De cliënt is uiteraard ‘not amused’ als hij hoort wat de notaris heeft gedaan en dient een klacht in bij de Kamer voor het notariaat. Uiteindelijk moet het Gerechtshof Amsterdam, 22.04.2016 (GHAMS:2016:1383) , over de zaak oordelen.
Wat zegt de rechter?
Niet overmaken. De uitspraak van het Hof is duidelijk: nu de cliënt ondubbelzinnig aan de notaris heeft laten weten bezwaar te hebben tegen uitbetaling van de courtage wegens een conflict met de makelaar, stond het de notaris niet meer vrij daartoe toch over te gaan. In eerdere zaken was de tuchtrechter al tot dezelfde conclusie gekomen.
Geen partij. De bemiddelingsopdracht is een overeenkomst tussen de cliënt en de makelaar. De notaris is daarbij geen partij en dus schept deze overeenkomst voor hem ook geen verplichtingen.
Wel vooraf informeren
Vooraf melden. Als een cliënt de notaris verzoekt om niet over te gaan tot uitbetaling van de courtage, dan moet de notaris dit wel melden aan u als makelaar. U mag er anders als makelaar immers op rekenen dat u via de notaris uitbetaald krijgt. U heeft dan tevens de mogelijkheid om met uw cliënt tot een oplossing te komen of eventueel (rechts)maatregelen te treffen. U kunt daarbij denken aan het leggen van beslag op het pand of onder de notaris.