Meer duidelijkheid over de informatiebeschikking
Informatiebeschikking
Rechtsbescherming. Als een inspecteur informatie aan u vraagt en u van mening bent dat deze informatie niet verstrekt hoeft te worden, dan kunt u dat weigeren. De inspecteur zal dan een informatiebeschikking opleggen waartegen u bezwaar en beroep kunt aantekenen.
Geen omkering bewijslast. Als de inspecteur geen informatiebeschikking afgeeft of als de rechter vindt dat de informatiebeschikking niet rechtsgeldig is, dan kan er in principe geen omkering en verzwaring van de bewijslast meer worden toegepast. Deze sanctie is erg gevreesd omdat men zich dan veel moeilijker kan verweren tegen de doorgaans (te) hoge belastingaanslagen.
Gebrekkige administratie
Ook voor administratieplicht? Lange tijd was het onduidelijk of een informatiebeschikking ook afgegeven kon worden als een inspecteur van mening was dat een ondernemer zijn administratie niet op orde had (de ‘wettelijke administratieplicht’, vastgelegd in artikel 52 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen (AWR)).
Tegenstrijdig. De wetgever had destijds gezegd dat de informatiebeschikking niet voor de administratieplicht bedoeld was. Een gebrekkige administratie kan namelijk moeilijk achteraf hersteld worden. Toen de wet werd gepubliceerd, stond echter toch in de tekst (artikel 52a AWR) dat de informatiebeschikking ook bedoeld was voor de administratieplicht. Dat leidde tot veel verwarring.
Wat was nu doorslaggevend: de letterlijke tekst van de wet, de bedoeling van de wetgever of het systeem van de wet?
De Hoge Raad aan het woord. Onlangs verschafte de Hoge Raad, 02.10.2015 (HR:2015:2795) , hierover duidelijkheid. De Hoge Raad vindt de tekst van de wet het belangrijkste en beslist dat de informatiebeschikking ook moet worden afgegeven als de Belastingdienst vindt dat de administratie gebreken vertoont.
Vereisten aan informatiebeschikking
Formele vereisten. Onlangs besliste de Hoge Raad, 11.12.2015 (HR:2015:3489) , ook over een aantal formele vereisten voor de informatiebeschikking.
Eén beschikking, meerdere belastingen. Een inspecteur had tijdens een boekenonderzoek bij een stichting en haar bestuurders één informatiebeschikking afgegeven op naam van de stichting. De inspecteur vond dat er in de kasadministratie onvoldoende scheiding was tussen de privéontvangsten van de bestuurders en de zakelijke ontvangsten van de stichting. De informatiebeschikking had dan ook betrekking op de btw, de vennootschapsbelasting en de inkomstenbelasting én op meerdere belastingjaren.
Wat zegt de Hoge Raad? De Hoge Raad besliste dat de beschikking op meerdere belastingjaren en meerdere belastingmiddelen mag zien, maar niet op meerdere belastingplichtigen. De stichting is immers belastingplichtig voor de btw en de vennootschapsbelasting en de bestuurders zijn de belastingplichtigen voor de inkomstenbelasting. Hierdoor werd de informatiebeschikking op naam van de stichting gedeeltelijk vernietigd. Dit betekent dat er bij de bestuurders voor de inkomstenbelasting waarschijnlijk geen omkering en verzwaring van de bewijslast meer kan plaatsvinden.