Wat is een ‘levenstestament’ en wat kunt u daarmee?

‘Gewoon’ testament. In een ‘gewoon’ testament regelt u wat er met uw vermogen moet gebeuren na uw overlijden. In dat testament benoemt u wie uw erfgenamen zijn. Ook kunt u in het testament een executeur benoemen die na het overlijden de nalatenschap afhandelt.

Tijdens leven. Een levenstestament daarentegen is een testament waarin staat wat er allemaal geregeld moet worden terwijl de testateur (de persoon die het testament opstelt) nog in leven is. Dat speelt met name als hij geestelijk niet meer in staat is om zelf zijn wil te bepalen (dementie).

Toestemming? Is er niets geregeld, dan zal er een bewindvoerder moeten worden benoemd. Dat gebeurt door de rechtbank. De bewindvoerder is bevoegd om het vermogen van de onder bewind gestelde persoon te beheren. Hij mag alle gebruikelijke betalingen doen of alle normale handelingen verrichten. Dat wordt anders als betalingen of rechtshandelingen buiten de normale gang van zaken vallen. Zo heeft hij voor de verkoop van het woonhuis of voor het doen van giften aan de kinderen toestemming nodig van de rechter. En het is niet zeker dat hij die toestemming ook krijgt!

Wat regelt u in uw levenstestament?

Volmacht. Om dat te voorkomen kunt u een levenstestament via uw notaris laten opstellen. Daarin wordt door u (als ‘testateur’) volmacht gegeven aan een gevolmachtigde om namens u alle handelingen te verrichten, dus óók de verkoop van uw onroerende zaken of het doen van buitengewone giften aan de kinderen. Dat laatste kan van belang zijn om te voorkomen dat het vermogen moet worden aangewend voor de eigen bijdrage op basis van een wettelijke regeling (WLZ of WMO; de vroegere AWBZ-regeling). Toestemming van de rechter is daarvoor niet vereist!

Wat is er verder nog te regelen? In het levenstestament kan ook worden geregeld dat de gevolmachtigde de bevoegdheid heeft om te beslissen over medische verzorging of verpleging. Ook wensen op het gebied van persoonlijke verzorging of de verzorging van huisdieren kunnen worden opgenomen.

Wie wordt er gevolmachtigd?

Echtgenoten. Echtgenoten kunnen elkaar tot eerste gevolmachtigde benoemen. Wordt een van de echtgenoten dement, dan kan de andere echtgenoot op basis van de volmacht in het levenstestament alles zelfstandig regelen.

Kinderen. Voor het geval een van de echtgenoten overlijdt (of beiden dement raken), dan kunnen een of twee kinderen tot gevolmachtigde(n) worden benoemd. Zijn twee kinderen gemachtigd, dan moet in het levenstestament worden bepaald of ieder zelfstandig bevoegd is of ze alleen gezamenlijk bevoegd zijn.

Hoe in de praktijk?

Tip. Het is raadzaam om tijdig met de kinderen het levenstestament te bespreken zodat ze daarvan op de hoogte zijn. Zolang u gezond blijft, is er niets aan de hand. Het levenstestament blijft dan gewoon bij u in de kast liggen. De kinderen kunnen niet op eigen houtje gaan handelen. Maar als u voelt dat het allemaal wat moeizamer gaat, dan kunt u een afschrift van het levenstestament aan de kinderen geven die gemachtigd zijn. Die kunnen dan namens u alle zaken regelen!