Wie betaalt de bouwtermijnen?

Bouw gezondheidscentrum. Willem-Jan is als maat toegetreden tot een bestaande maatschap van artsen. De maatschap is gehuisvest in een gezondheidscentrum. In opdracht van de maatschap is dit centrum gebouwd door Bouwbedrijf Picobello. Maar dat speelde enkele jaren voordat Willem-Jan maat werd. Daar heeft hij dus niets mee te maken, denkt hij!

Aansprakelijk voor bouwtermijn?

Aangetekende brief: betalen! Groot is daarom zijn verbazing als bij hem een aangetekende brief van Bouwbedrijf Picobello op de deurmat valt of hij maar even € 86.560,- wil overmaken. Dat is namelijk de laatste bouwtermijn die door de maatschap nooit aan Picobello is voldaan. Willem-Jan reageert onmiddellijk door te stellen dat hij daar niets mee te maken heeft. Voor die schuld kan hij niet aansprakelijk worden gesteld. Maar Picobello denkt daar duidelijk anders over!

Wat zegt de wet? Een maatschap heeft, zoals dat (juridisch) heet, geen ‘rechtspersoonlijkheid’. Dat betekent dat als er een overeenkomst (contract) wordt gesloten op naam van een maatschap, de individuele maten in privé aansprakelijk zijn voor de nakoming van de verplichtingen uit die overeenkomst.

Voor gelijke delen of het geheel. Normaal gesproken zijn maten in een maatschap aansprakelijk voor gelijke delen. Heeft een maatschap vijf maten en is er een schuld van € 50.000,-, dan kan een schuldeiser iedere maat voor € 10.000,- aansprakelijk stellen.

Dat ligt echter anders als er een opdracht namens een maatschap is aanvaard, zoals in het geval met Picobello. Dan is namelijk iedere maat voor de gehele schuld aansprakelijk (net zoals een vennoot bij een Vof!). De schuldeiser (Picobello) heeft dan de mogelijkheid om zijn vordering te verhalen op het afgescheiden vermogen van de maatschap of op het privévermogen van iedere maat afzonderlijk. En deze privéaansprakelijkheid van een maat (of vennoot van een Vof) blijft bestaan, ook nadat hij als maat is uitgetreden!

Oude schulden. Helaas zegt de wet niets over de aansprakelijkheid van een nieuwe maat (of vennoot) voor reeds bestaande schulden van een maatschap/Vof. Gelukkig heeft de Hoge Raad (de hoogste rechter in Nederland) zich daarover uitgesproken. Volgens de Hoge Raad, 15.03.2013 ( HR:2013:BY7840 ), is een nieuwe maat (of vennoot) niet aansprakelijk voor bestaande schulden van de maatschap/Vof als aan twee belangrijke voorwaarden is voldaan:

1. het contract is aangegaan vóórdat hij toetrad tot de maatschap;
2. de uit het contract voortvloeiende schuld is eveneens geheel of gedeeltelijk vóór dat tijdstip ontstaan.

Hoe oordeelt de rechter?

Niet in privé aansprakelijk. En met deze uitspraak van de HR is Willem-Jan ‘van de haak’. Het bouwcontract met Picobello werd namelijk getekend voordat hij toetrad tot de maatschap. En ook de verplichting tot betaling van de laatste bouwtermijn bestond op dat moment al. Dat betekent dat hij niet in privé aansprakelijk is. Daarvoor zal Picobello dus bij de andere (‘oude’) maten moeten aankloppen!