Samenlevingscontract, fiscale en financiële voordelen

Besparen van erfbelasting

Vrijstelling. Samenwonende partners krijgen net als gehuwden een hoge vrijstelling voor de erfbelasting als één van hen beiden komt te overlijden en de overblijvende partner vermogen van zijn/haar overleden partner verkrijgt (via een testament of verblijvingsbeding). Deze vrijstelling, dus het bedrag waarover geen erfbelasting verschuldigd is, bedraagt onder de vernieuwde Successiewet maar liefst € 616.880,- in 2013.

Tarief. Ook valt een partner in de laagste tariefschijf (10 tot 20%) als er meer dan dit bedrag wordt verkregen.

Partnerbegrip. Wanneer voldoet u nu aan alle vereisten om in de Successiewet als partner te worden aangemerkt? U moet ongehuwd zijn en aan een aantal strikte eisen voldoen. Die zijn:

1. de partners voeren minstens 6 maanden een gemeenschappelijke huishouding en staan bij de gemeente op hetzelfde adres ingeschreven;
2. gedurende de gehele periode zijn beide partners meerderjarig;
3. gedurende deze periode hebben zij ook een notarieel samenlevingscontract waarin moet staan dat zij een wederzijdse zorgverplichting hebben;
4. men mag geen bloedverwant in de rechte lijn zijn (bijv. ouder - kind).

Een uitzondering. Partners die al langer dan vijf jaar samenwonen hoeven geen samenlevingscontract op te laten maken. Wel moeten zij aan kunnen tonen dat zij gedurende deze termijn op hetzelfde adres ingeschreven hebben gestaan bij de gemeentelijke basisadministratie.

Partnerpensioen. Een werknemer die vóór de pensioenleeftijd overlijdt, heeft rechten opgebouwd maar daar nooit van kunnen profiteren. Als hij gehuwd zou zijn, zou zijn echtgenote (nabestaande) recht hebben op een pensioenuitkering. Dit geldt echter niet automatisch voor samenwoners. Om de partner aan te melden als gerechtigde tot een partnerpensioen, is bij veel pensioenfondsen een notarieel samenlevingscontract verplicht.

Wettelijke portie van het erfdeel

Onterven? U mag uw kinderen onterven, maar als zij het hier niet mee eens zijn, kunnen zij na uw overlijden een beroep doen op hun legitieme portie. Zij worden dan geen erfgenaam, maar kunnen een geldbedrag opeisen ter grootte van de helft van het erfdeel waarop zij recht gehad zouden hebben indien u ze niet zou hebben onterfd. In principe moet dit bedrag dan binnen zes maanden na het overlijden worden uitgekeerd.

Tip. In een samenlevingscontract én een testament kunt u regelen dat dit bedrag pas aan uw kinderen hoeft te worden uitgekeerd, nadat ook de overblijvende partner is overleden. De aanspraken van uw kids worden zo ‘in de ijskast gezet’.

Misverstand. Het is een hardnekkig misverstand, maar samenwoners zijn geen erfgenamen van elkaar; ook niet als zij een samenlevingscontract hebben gemaakt. Als er geen testament is, gaat de nalatenschap van een samenwonende partner in eerste instantie naar zijn of haar kinderen. Als er geen kinderen zijn, gaat de nalatenschap naar de andere, meest directe familieleden (ouders, broers, zusters of verdere verwanten). Als u dit niet wilt, is het dus bittere noodzaak om een testament op te laten maken!