Horizontaal toezicht waait nu als nieuwe wind

Hoe werkt horizontaal toezicht?

De goedwillende en keurig belastingbetalende belastingplichtige die zijn zaakjes ook in administratief opzicht op orde heeft, verdient vertrouwen, zo vindt de Belastingdienst. Die hoeft men niet steeds op zijn nek te zitten en te controleren.

Doet zich een mogelijk fiscaal probleem voor, dan legt de belastingplichtige dat vooraf gewoon even voor aan de fiscus. Die geeft dan per kerende post - zo is de bedoeling - duidelijkheid. Komt u er samen niet uit, dan staat de weg naar de fiscale rechter gewoon open. Agree to disagree, noemt men dat. Maar alles wel met open vizier.

Dergelijke afspraken worden schriftelijk vastgelegd in een convenant. Aanvankelijk stond zo’n convenant alleen open voor grote beursgenoteerde bedrijven. Later is horizontaal toezicht (HT) ook beschikbaar geworden voor het MKB. Hierbij speelt de accountant en fiscaal adviseur een grote rol. Daarnaast maken lagere overheden (denk aan gemeenten) ook graag HT-afspraken over hun fiscale positie.

Geen stiekem fiscaal trapezewerk meer, maar duidelijkheid vooraf en verder geen gedonder!

Horizontaal toezicht een succes?

Uitgebreid. HT is een succes, al loopt het nog niet hard genoeg in de ogen van de fiscus. Tot nu toe konden alleen bedrijven HT-afspraken maken. Maar dat gaat veranderen. Ook particulieren met ‘wat geld’ kunnen binnenkort een HT-afspraak maken. Het zal niet voor iedereen zijn weggelegd. We praten dan over de ‘high net worth individuals’ (HNWIs). Het zou gaan om ongeveer 152.000 personen.

Als ondergrens zult u toch wel aan een vrij (belegbaar) vermogen van € 1 miljoen moeten denken.

Waarover spraken zij? Volgens de Belastingdienst zijn HNWIs vooral geïnteresseerd in de fiscale aspecten van de opbouw van hun vermogen. Ook het conserveren van vermogen door middel van vermogensbeheer en trusts staat in de belangstelling. En estate planning is het natuurlijke sluitstuk van de fiscale problematiek.

Meer dan voor de gemiddelde Nederlander zal er bovendien sprake zijn van grensoverschrijdende fiscale problematiek. Dat maakt de zaak er bepaald niet eenvoudiger op.

Reorganisatie. Dat de fiscale problemen van HNWIs niet afgedaan kunnen worden door een medewerker van de Belastingtelefoon, zal duidelijk zijn. En daar wringt de schoen een beetje. Veel ervaren medewerkers van de Belastingdienst worden wegbezuinigd of gaan met pensioen. Terwijl de rijke particulier juist ‘schreeuwt’ om maatwerk, duidelijkheid en discretie.

Rol van de adviseur

Net als bij de HT-afspraken van het MKB zal de HNWI voor HT-afspraken in belangrijke mate moeten steunen op zijn fiscaal adviseur. Die zal bij de HNWI in alle gevallen vaak aanwezig moeten zijn.

Zeker als door de bezuinigingen de fiscale duimschroeven voor de rijkere belastingplichtige (te) stevig aangedraaid zullen gaan worden, zal de animo om mee te doen beperkt zijn. Maar op zich lijkt de gedachte achter HT prima, en is het goed om dit fenomeen ook open te stellen voor de rijkere particulier.