BESTEMMINGSPLAN - 30.10.2012

Blunders in het bestemmingsplan

Plannen gaan in rook op. Burgers, en met name ondernemers, hebben er groot belang bij dat een gemeente op een deugdelijke wijze zorg draagt voor het vaststellen van een bestemmingsplan. Als echter de planologische wijzigingen vastlopen doordat klagers met succes bezwaar aantekenen, staat de burger die belang had bij een bestemmingsplanwijziging of -vaststelling veelal met lege handen. De gemeente beroept zich vaak op overmacht en acht zich niet aansprakelijk.

Schadevergoeding? Kan een ondernemer die zijn plannen in rook ziet opgaan, doordat een bestemmingsplan door de rechter wordt afgekeurd, nog schadevergoeding vorderen?

Geen bescherming voor derden

Projectontwikkelaar. Bij de Rechtbank in Almelo speelde een procedure (LJN: BN2473) waarbij een ontwikkelaar schadevergoeding eiste van de gemeente omdat hij zijn plannen niet kon verwezenlijken nadat een bestemmingsplan door de Raad van State werd vernietigd.

Blunders gemeente. De ontwikkelaar meende dat de gemeente onrechtmatig tegenover hem had gehandeld. De gemeente had namelijk tot tweemaal toe verzuimd om het (ontwerp)bestemmingsplan (op de juiste wijze) te publiceren.

Wie wordt er beschermd? De rechtbank oordeelde echter dat de ontwikkelaar niet wordt beschermd tegen dergelijke fouten. Het is juist de burger die bezwaar maakt tegen een ondeugdelijk bestemmingsplan, die beschermd wordt.

Maar wel de wederpartij?

Overeenkomst met de gemeente. Anders verging het echter de ondernemer die, mede op verzoek van de gemeente, zijn bedrijf (een recreatiepark met horeca) wilde verplaatsen. De gemeente had met de ondernemer een ‘realisatieovereenkomst’ gesloten.

Bezwaar omwonenden. De gemeente trachtte het bestemmingsplan te wijzigen. Dit werd echter door de Raad van State vernietigd na bezwaar door omwonenden die zich beriepen op bepaalde milieueffecten. Gevolg was dat het recreatiepark wel kon worden gevestigd op de nieuwe locatie maar de horecagelegenheid niet.

Gemeente moet schade vergoeden. De ondernemer vorderde vervolgens bij de rechter met succes vergoeding van de door hem geleden schade. Het Hof Leeuwarden (LJN: AU8618) overwoog dat in dit geval tussen de ondernemer en de gemeente een overeenkomst was gesloten op grond waarvan de gemeente zich zou inspannen om het bestemmingsplan aan te passen, zodat de ondernemer zijn plannen kon uitvoeren. Het Hof besliste dat het enkele feit dat de gemeente ‘slechts’ de inspanningsplicht op zich had genomen, niet betekent dat de gemeente zich kan verschuilen achter het feit dat de Raad van State het bestemmingsplan vernietigde. De vernietigingsgrond was namelijk gebaseerd op milieutechnische bezwaren die de gemeente zelf had moeten voorzien.

Tip.Als ‘buitenstaander’ is het moeilijk om met succes te klagen tegen een gemeente die blundert bij het vaststellen van een bestemmingsplan.

Dit is echter mogelijk anders als uw cliënt een overeenkomst heeft gesloten met de gemeente op grond waarvan de gemeente zich moet inspannen om haar publiekrechtelijke bevoegdheden in te zetten, zoals het vaststellen van een passend bestemmingsplan.