Minder contractboete of de volle mep?

Te late levering! Een verkoper heeft een appartement verkocht dat eerst nog moet worden verbouwd. In de koopovereenkomst is een boetebeding opgenomen waarin staat dat de verkoper een boete is verschuldigd van drie promille van de koopprijs, voor iedere dag dat hij in verzuim is in de nakoming van de overeenkomst. Nadat de verbouwing op tijd is afgerond, maken koper en verkoper een afspraak bij de notaris voor de overdracht van het appartement.

Probleem met toestemming echtgenote. Als de notaris de akte van overdracht wil opmaken, stuit hij op een probleem. Toen de verkoper namelijk het appartement kocht, was hij nog getrouwd met een Portugese vrouw. Zijn voormalige echtgenote moet daarom schriftelijk toestemming verlenen voor de overdracht. De verkoper heeft echter geen contact meer met haar. Het blijkt dat ze inmiddels weer terug is naar Portugal. Voordat ze daar is opgespoord en haar handtekening onder de schriftelijke verklaring heeft gezet, gaat er een hele tijd overheen. Uiteindelijk kan het appartement pas ruim drie maanden na de geplande datum worden overgedragen.

Koper wil boete cashen

Te laat! De koper neemt echter geen genoegen met alleen maar de koopprijs. Hij eist dat de verkoper wegens te late levering de boete betaalt zoals die in de overeenkomst is vastgelegd. Dat is een bedrag van € 624,- per dag. Berekend over 100 dagen komt dat neer op een bedrag van € 62.400,-! De verkoper vindt dat een absurd hoog bedrag. Hij kon toch niet weten dat zijn ex-echtgenote nog toestemming voor de overdracht moest geven? Dat bleek pas uit het onderzoek dat door de notaris was verricht. Dat kan hém toch niet worden verweten? Omdat hij weigert te betalen, stapt de koper naar de rechter.

Belangrijk bij bouwcontracten

Boeteclausule is gebruikelijk. De rechter constateert dat het gebruikelijk is om in een koopcontract een boetebeding op te nemen voor te late levering door de verkoper.

Korting op aanneemsom. Datzelfde geldt voor het boetebeding dat is opgenomen in de algemene voorwaarden van een bouwcontract. Zo wordt in artikel 42 lid 1 van de UAV 1989 bepaald dat de opdrachtgever wegens te late oplevering van het werk door de aannemer een korting op de aanneemsom kan opleggen. Slechts als er sprake is van bijzondere omstandigheden, kan de rechter bepalen dat de hoogte van de boete zoals die is overeengekomen, wordt gematigd. Dat zal echter alleen maar gebeuren als overduidelijk blijkt dat de overeengekomen boete onredelijk en daardoor onaanvaardbaar is. Overigens mogen de contractpartijen deze matigingsbevoegdheid van de rechter in de aannemingscontract niet uitsluiten.

Wat heeft de rechter hier nu beslist?

Gerechtshof. Hier heeft de verkoper geluk. Gelet op de verhouding tussen de hoogte van de boete en de omvang van de schade, is het volgens de rechter onredelijk om hem de volle mep te laten betalen. Daarbij spelen een rol de bijzondere omstandigheden van dit geval waar de verkoper niet van op de hoogte was of op de hoogte diende te zijn en die hem ook niet zijn te verwijten. De rechter (LJN: BP7550) beslist dus dat een boete van € 62.400,- buitensporig is en matigt die tot € 40.000,-.