Naar de dokter tijdens werktijd. Moet dat?
WAZO. Het antwoord vindt u in de Wet arbeid en zorg (Wazo). Deze wet regelt calamiteiten- en ander kort verzuimverlof. Een werknemer heeft recht op verlof met behoud van loon als hij niet kan werken door een bijzondere oorzaak. In de Wazo is een niet-volledige opsomming gegeven van situaties waarin een werknemer niet kan werken of zijn werkzaamheden moet onderbreken.
Calamiteiten- en kort verzuimverlof
Om in aanmerking te komen voor kort verzuimverlof moet het gaan om:
- zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden;
- een door wet of overheid opgelegde verplichting die niet in de vrije tijd van de werknemer kan plaatsvinden;
- de uitoefening van het actief kiesrecht.
Bijzondere omstandigheden. Zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden zijn volgens de Wazo in ieder geval de bevalling van de partner en het overlijden en de begrafenis van één van de huisgenoten of zeer naaste familie.
Maar ook. Andere momenten zijn niet specifiek genoemd in de wet maar vallen in het algemeen wél onder dit verlof. Denk aan het huwelijk van de werknemer, een kind dat ziek wordt, een kapotte waterleiding of (noodzakelijk) huisartsbezoek.
In eigen tijd. Soms is het lastig te zien of er sprake is van een ‘zeer bijzondere persoonlijke omstandigheid’ waarvoor een werknemer vrij moet krijgen. Bijv. als een werknemer tijdens werktijd naar de huisarts wil. Verdedigbaar is dat dit alleen onder calamiteitenverlof valt als hij niet buiten werktijd naar de dokter kan, bijv. omdat hij fulltime werkt. Anders moet hij maar verlof opnemen.
Naar gemeentehuis. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de aangifte van geboorte of overlijden. Omdat er geen vergoeding mag worden gegeven valt de vervulling van de plicht om te verschijnen als getuige bij de rechter er niet onder.
Kiesrecht. Een werknemer moet in de gelegenheid worden gesteld om te gaan stemmen. Alleen als hij niet buiten werktijd kan gaan stemmen, mag hij maximaal twee uur verzuimen.
Wat speelt er verder?
Duur. Het verlof is niet aan een bepaalde tijdsduur gebonden en kan variëren van een paar uur tot een paar dagen, afhankelijk van wat er speelt.
Melding. Het verlof moet in principe van tevoren worden gemeld. Als dit niet kan (bijv. als de waterleiding gesprongen is), moet dit zo snel mogelijk.
Instemming? De werknemer heeft geen toestemming nodig om het verlof op te nemen. U kunt dit verlof dus alleen weigeren als u aanwijzingen heeft dat de omstandigheid geen recht op het verlof geeft. Tip. Vraag uw werknemer wel altijd om (schriftelijke) informatie waarin aannemelijk wordt gemaakt dat er sprake was van een situatie waarvoor recht op verlof bestond. Is de werknemer niet in staat om dit aannemelijk te maken, dan mag u het loon over de niet-gewerkte uren inhouden.
Loon. In principe moet u loon doorbetalen over de afwezigheid van de werknemer, maar de wet kent een aantal uitzonderingen. Zo mag u het verlof verrekenen met de bovenwettelijke vakantiedagen, maar alleen als de werknemer daarmee instemt. Ook in de cao kan zo’n uitzondering staan.
Tip. Check uw cao.