Laat mijn klanten met rust, meneer de inspecteur!

Bevoegdheden. Klopt uw omzet wel en zijn uw kosten wel echt allemaal zakelijk? De wetgever heeft de fiscus vergaande bevoegdheden toegekend om dit te controleren. Verder mag de fiscus echter niet gaan. Gelukkig hebben we rechters die u dan te hulp kunnen schieten.

Wat doet mevrouw eigenlijk?

Controle. In de betreffende rechtszaak (LJN: BU6834) ging het om de vraag of een vrouw recht had op ondernemersfaciliteiten. Ze runde samen met haar man en zoon een bedrijf dat zich toelegde op de verkoop en het onderhoud van auto’s. De vrouw stelde dat ze onder andere zelf verkoopovereenkomsten met de klanten afsloot. De inspecteur vond na een ingesteld boekenonderzoek dat de werkzaamheden van ‘ondersteunende aard’ waren en streepte de ondernemersvoordelen weg. De vrouw stapte naar de rechtbank en kreeg gelijk. Daarop ging de inspecteur in hoger beroep. Voordat de zaak door het Gerechtshof in Leeuwarden behandeld werd, stelde hij nog even nader onderzoek in. En vloog daarbij flink uit de bocht.

Klanten ondervraagd

Brief aan klanten. Ter voorbereiding op de zitting had de inspecteur aan 21 klanten van het autobedrijf een brief gestuurd en er drie persoonlijk bezocht. Dit waren allen particulieren. De inspecteur had in de brieven geïnformeerd naar wie er bij de aankoop van de auto’s geholpen had en wie de verkoopovereenkomst had opgesteld.

Argwaan bij de klant. Één van de klanten informeerde of er wellicht problemen met de nieuwe auto te verwachten waren? De inspecteur had het waarom van de brief niet kunnen vertellen. Wel gaf hij nota bene aan dat het zou kunnen gaan om zwart personeel. Dit was totaal niet aan de orde!

Bewijs bleef achterwege

Jammer inspecteur. Op grond van de antwoorden van de ondervraagde klanten bleef de inspecteur bij zijn conclusie dat mevrouw geen recht had op de zelfstandigenaftrek, e.d. Het gerechtshof kon echter weinig waardering opbrengen voor deze manier van ‘controleren’. Waarom niet?

Particulieren. Ondernemers zijn verplicht informatie te verstrekken aan de fiscus, ook als het gaat om de belastingheffing van derden. Deze verplichting bestaat echter niet voor particulieren.

Een belangrijk verschil! Dit betekent niet dat de inspecteur de klanten hierover niet had mogen ondervragen, maar wél dat hij ze dan vooraf had moeten laten weten dat ze niet verplicht waren om de gevraagde informatie te verschaffen. De in­­spec­­teur had hiermee de regels van ‘fair play’ over­­schreden. Bovendien was de rechter mét de ondernemer van mening dat de actie van de inspecteur had geleid tot imagoschade voor het bedrijf. De ondernemer kreeg gelijk.

Wat kunt ú hiermee? Uit de uitspraak blijkt dat de inspecteur:

• particuliere klanten vragen mag stellen;
• daarbij moet aangeven dat zij niet tot antwoorden verplicht zijn;
• u met dit onderzoek geen onevenredig groot nadeel mag bezorgen;
• anders zijn werkwijze moet veranderen.

De inspecteur uit bovenstaande zaak kreeg dit bij de rechter duidelijk niet voor elkaar.