PRIVé - 30.09.2008

Eerlijk zullen wij alles delen. Maar wat is ‘eerlijk’?

U kunt niet om de notaris heen

Huwelijkse voorwaarden moeten worden vastgelegd in een notariële akte. Als dat niet is gebeurd, zijn ze niet rechtsgeldig. Het is de taak van de notaris om de (aanstaande) echtgenoten goed te informeren over de rechtsgevolgen van de huwelijkse voorwaarden.

Redenen. Er zijn veel goede redenen te bedenken om huwelijkse voorwaarden aan te gaan. We noemen er enkele:

• het beschermen van het privé-vermogen van de echtgeno(o)t(e) niet-horecaondernemer;

• als er kinderen zijn uit een eerder huwelijk kan de wettelijke gemeenschap van goederen ongewenste gevolgen hebben;

• of: de horecazaak die al generaties lang in de familie is en voor een zachte prijs is verkregen, mag niet bij de ‘koude kant’ terechtkomen.

Let op. Het is belangrijk om te beseffen dat het aangaan van huwelijkse voorwaarden geen motie van wantrouwen richting de (aanstaande) echtgenoot is, maar een zakelijke overeenkomst die, zeker voor horecaondernemers, vandaag de dag eerder regel dan uitzondering is.

Ivoren toren. Zeker in het verleden, stonden notarissen erom bekend dat zij hun werk vaak vanuit een ‘ivoren toren’ deden. Weliswaar werd de akte vóór ondertekening in zijn geheel of gedeeltelijk voorgelezen, maar dat betekende nog niet dat de (aanstaande) echtgenoten ook daadwerkelijk wisten waarvoor zij tekenden. Gelukkig nemen notarissen hun voorlichtende taak vandaag de dag aanzienlijk serieuzer, terwijl hun klanten ook steeds mondiger worden. Hierdoor weten de (aanstaande) echtgenoten tegenwoordig beter waarvoor zij tekenen.

Alles duidelijk?

Juist omdat er een notaris aan te pas komt, hecht de rechter groot belang aan de letterlijke bewoordingen van de akte van de huwelijkse voorwaarden. Dit betekent dat de echtgenoot die achteraf vindt dat er iets anders is bedoeld dan dat wat blijkt uit de letterlijke tekst, van goeden huize moet komen om gelijk te krijgen Maar dat betekent nog niet dat de bedoeling van de (aanstaande) echtgenoten onbelangrijk is Deze bedoeling moet dan uiteraard wel kenbaar zijn gemaakt!

Let op. Het kan dus zijn dat de rechter de veronderstelde bedoeling van de (aanstaande) echtgenoten bóven de letterlijke bewoordingen van de akte van huwelijkse voorwaarden laat gaan. Dit kan onzekerheid geven over hoe de huwelijkse voorwaarden precies moeten worden toegepast.

Tip. Laat de notaris in de akte opnemen met welke reden de huwelijkse voorwaarden worden aangegaan. Bijvoorbeeld een 50/50-verdeling van tijdens het huwelijk gespaard vermogen ingeval van overlijden óf echtscheiding. Zo wordt de uitkomst van een eventuele procedure beter voorspelbaar. Immers, als de rechter vaststelt dat de woorden van het contract onduidelijk zijn, kan hij teruggrijpen op de ‘onderliggende’ bedoeling van de echtgenoten. Aan de hand hiervan kan hij komen tot een uitleg die zo veel mogelijk aansluit bij de bedoeling van de echtgenoten.

Let op. De rechter kan, door de overeenkomst uit te leggen aan de hand van de bedoelingen van partijen, afwijken van de letterlijke tekst van de overeenkomst. De rechter kan echter niet de inhoud van een duidelijke overeenkomst wijzigen omdat de gevolgen hem onredelijk voorkomen.