BOER EN BEDRIJF - 13.06.2008

Nu (of nooit meer): vrijstelling overdrachtsbelasting

Als bij een onderneming die wordt verkocht (bijv. bij een bedrijfsoverdracht), een bedrijfswoning zit (onroerende zaken), dan moet de koper daarover 6% overdrachtsbelasting betalen. Hierop bestaat wel een aantal uitzonderingen (belastingvrijstellingen). Zo kent de overdrachtsbelasting (voor de liefhebber: artikel 15 eerste lid, letter d WBR) een vrijstelling wegens een formele schenking (notarisakte verplicht!). Deze voor de praktijk belangrijke vrijstelling staat echter op de tocht.

Bingo; (geen) dubbele belastingheffing

Wat met de bedrijfswoning? De hiervoor genoemde vrijstelling is de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Via de vrijstelling kon - behalve de onderneming - ook de tot de onderneming behorende eigen woning van de ondernemer (de bedrijfswoning dus) zonder overdrachtsbelasting aan de bedrijfsopvolger worden overgedragen. De vrijstelling was bedoeld om bij het schenken van onroerend goed dubbele heffing van zowel schenkingsrecht als overdrachtsbelasting te voorkomen. In de praktijk was men bij overdracht van het bedrijf weliswaar vaak schenkingsrecht verschuldigd, maar tot heffing kwam het meestal niet. Als de overgedragen onderneming vijf jaar werd voortgezet (= doorgaan met het landbouwbedrijf), verviel de aanslag voor het recht van schenking. Ondanks het vervallen van deze aanslag bleef de vrijstelling voor de overdrachtsbelasting toch gewoon bestaan! Gevolg: overgang van de woning zonder overdrachtsbelasting. Bingo!

Wat verandert er? In het wetsvoorstel ‘Invoeringswet personenvennootschappen’ wordt voorgesteld om de nu voor de formele schenking bestaande vrijstelling om te zetten in een verrekeningsmogelijkheid. Dit betekent dat geschonken onroerend goed slechts zonder overdrachtsbelasting van eigenaar kan wisselen als er ook echt recht van schenking is betaald. Alleen dan kan er immers sprake van zijn dat deze overdrachtsbelasting wordt verrekend met de eerder betaalde belasting.

Wanneer? De genoemde ‘reparatie’ maakt deel uit van een wetsvoorstel dat (opnieuw) vertraging heeft opgelopen. De kans is daarom groot dat van dit voorstel ‘alleen’ de genoemde reparatie eerder wordt ingevoerd. In de markt zingt de datum van 1 juli 2008 rond, maar daarvoor is geen enkele garantie te geven. Het kan eerder worden, maar ook later. Wat kunt u doen om nog te ontsnappen aan de overdrachtsbelasting?

Zorg dat u onder de pannen bent!

Haast geboden. Wie in de toekomst wel schenkingsrecht betaalt, kan ‘gewoon’ de verschuldigde belasting verrekenen. Maar dat is natuurlijk niet leuk. Een tweede mogelijkheid is de woning niet bij leven te schenken, maar die gewoon te laten vererven. Dat kan zonder schenkingsrecht (wel successierecht!). Dat heeft zowel voor- als nadelen. Verkoop van de woning aan de kinderen - onder voorbehoud van het recht om in de woning te mogen blijven wonen - kan een goed idee zijn, evenals verkoop van de woning nu, maar pas (op een veel later moment) levering van deze woning bij de notaris.

Tip. De allerbeste oplossing lijkt echter te zijn om als de wiedeweerga en zolang het nog kan spoed te betrachten. Als een haas de woning aan de kinderen overdragen en de akte bij de notaris laten passeren. Want wie zijn zaakjes op orde heeft voordat de wet is gewijzigd, is voor de bui binnen. Beter gezegd: ‘dan bent u onder de pannen’. Zowel letterlijk als figuurlijk!