BOUWGROND - 16.04.2008

Recht op bouwkavel?

Een collega-ondernemer wilde dolgraag een bouwkavel kopen van de gemeente (Dalfsen) om daarop een woon-/kantoorpand te kunnen bouwen. Maar omdat de gemeente geen selectiecriteria had vastgesteld voor aan wie zij de kavels zou verkopen, wist hij niet zeker of hij in aanmerking kwam. Om te voorkomen dat hij achter het net zou vissen, daagde hij de gemeente voor de rechter, en vorderde dat de gemeente heldere selectiecriteria zou opstellen. Hoe oordeelde de rechter (LJN: BC7320)?

Gelijkheid en geen willekeur. Een gemeente moet zich bij de verkoop van bouwkavels houden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Dat betekent dat een gemeente potentiële kopers gelijk moet behandelen en duidelijk moet kunnen maken waarom zij een kavel wel aan de ene burger verkoopt, en niet aan de ander. In de praktijk kan dit alleen door schriftelijk verkoopbeleid te formuleren.

Te ongeduldig. De rechtszaak werd toch verloren. Maar dat kwam doordat de bouwkavels nog lang niet te koop werden aangeboden, en de gemeente beloofde te zijner tijd wel een uitgiftebeleid te zullen vaststellen. De man was volgens de rechter te ongeduldig geweest. Ook als grond in erfpacht wordt uitgegeven, of als de erfpachtsvoorwaarden worden herzien, is een gemeente gebonden aan de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. En dat geldt ook als zij nakoming van erfpachtsvoorwaarden vordert. Zo bevatten erfpachtsvoorwaarden in Amsterdam een verbod om de panden anders dan als woonhuis te gebruiken. De rechter zei dat de gemeente, als zij dat verbod handhaaft, niet mag handelen in strijd met het gelijkheidsbeginsel. Dus door bij de ene burger dat verbod niet te handhaven, en bij de andere wel, zonder dat er een goede reden is voor dat verschil in behandeling (NJ 1987/727).

Bouwkavels voor woningen. Via de Huisvestingswet kan een gemeente goedkopere woonruimte verdelen. Boven de prijsgrens (bij koopwoningen is die € 158.850,-) van de Huisvestingswet bestaat die bevoegdheid niet. Bij bouwkavels voor woningen boven deze prijsgrens mag de gemeente daarom geen kopers selecteren op economische of sociale binding met de gemeente (NJ 2006/445 en LJN: BC2157).