GEMEENTE - 21.12.2007

Kunt u de overheid vertrouwen?

Wie heeft het voor het zeggen?

Als het gaat om het verlenen van een bouw­vergunning is het college van B en W het bevoegd orgaan. Dit college zal, normaal gesproken, niet gebonden zijn aan een toezegging door een lagere ambtenaar. Behalve als deze ambtenaar uit­drukkelijk zegt namens B en W te spreken.

Ieder zijn eigen bevoegdheid. Het ligt anders bij de belastinginspecteur die toezegt dat hij ruim binnen de wettelijke termijn uitspraak zal doen op een bezwaarschrift. Deze ambte­naar beschikt daar­mee wel over zijn eigen bevoegdheid en is aan deze toezegging wél ge­­bonden.

Afwijking van de wet of andere regeling?

Afwijken van de wet. Het komt regelmatig voor dat een ambtenaar een toezegging doet waarin afgeweken wordt van de wet op een wijze die voor de betrokkene gunstig is.

Bijvoorbeeld de belastinginspecteur die een aftrekpost accepteert waarin de wet eigenlijk niet voorziet en daar naderhand weer op terug wil komen.

Wat gaat voor? Hamvraag is wat voorgaat, de toezegging of de wet? De toezegging gaat in de regel vóór als daardoor niet de belangen van an­deren benadeeld worden of op ernstige wijze inbreuk wordt gemaakt op het algemeen belang. Denk hierbij bijv. aan belastingheffing of subsidieverlening, of - indien u bezig bent om een procedure te voeren - aan een mededeling van de griffier dat u uitstel krijgt voor het indienen van een conclusie.

Lijdt u schade? Ook telt mee of u schade ondervindt als de toezegging niet wordt nagekomen. Op algemene toezeggingen die - in strijd met de wet - worden gedaan in oppervlakkig voorlichtings­materiaal zult u niet gauw met succes een beroep kunnen doen, maar wél als de toezegging wordt gedaan in bijv. een door een minister gepubliceerde instructie.

Schadevergoeding

Stel dat een ambtenaar bevoegd is, u iets toezegt en vervolgens die toezegging toch niet wil na­­komen. Dit wegens de betrokken belangen van anderen.

Bijvoorbeeld de weigering van B en W om een bouw­vergunning te verlenen die eerder door de verantwoordelijke wethouder - wél was toegezegd. Reden voor de weigering is de ruimtelijke ordening.

Het zal dan in de regel niet lukken om nakoming van de toezegging te bewerkstel­ligen. Maar als u daardoor schade heeft geleden, heeft u wél recht op schadevergoeding. Ambte­naren noemen dat ook wel ‘bestuurscompensatie’. Denk bijv. aan de situatie dat u, nadat u een bouwvergunning is toegezegd maar nog niet is verleend, al voorbereidingen voor de bouw heeft getroffen.

Zo gaat u daarmee om

• Ga na of de toezegging is gedaan door iemand die daartoe bevoegd was.

• Laat uitzoeken of die toezegging een voor u gunstige afwijking inhoudt van een toepasselijke regeling en of die regeling bedoeld is om de belangen van anderen of het algemeen belang te beschermen.

• Als belangen worden beschermd of als de toezegging onbevoegd is gedaan, kunt u geen nakoming vorderen.

• Als een toezegging die bevoegd is gedaan om bovenstaande reden toch niet wordt na­­ge­komen, heeft u wél recht op schadevergoeding.