ZIEKTE - 20.11.2007

Verslaafde werknemer, wat nu?

Als het werk er onder lijdt …

Voor de buitenwacht lijkt er vaak niets met hen aan de hand te zijn met een verslaafde en op het eerste gezicht functioneert hij normaal, ook als werknemer. De verslaving speelt zich dan af buiten werktijd, in het privéleven. Maar gaandeweg wordt de verslaving vaak erger en wordt het functioneren van uw werknemer toch minder. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in oncollegiaal gedrag, desinteresse, slechte persoonlijke verzorging, slordig werken, fouten maken in het werk, te laat komen, veel ziekmeldingen, niet telefonisch bereikbaar zijn na een ziekmelding of zelfs geheel wegblijven op het werk zonder (ziek)melding. Op die momenten speelt de verslaving zich niet meer alleen in de privésituatie van uw werknemer af, maar heeft de verslaving een grote negatieve invloed op de arbeidsverhouding tussen u en uw werknemer. Hoe dient u zich dan op te stellen?

Loon doorbetalen en dan ziek …?

Sancties? Vaak zal in het begin niet bekend zijn dat er sprake is van een verslaving. Bij eerder genoemde signalen, kunt u gewoon met de gebruikelijke sancties reageren. Bij de eerste keren dat iets zich voordoet, volgt een mondelinge waarschuwing en daarna een schriftelijke waarschuwing. Ingeval van langere afwezigheid, onbereikbaar zijn tijdens ziekmeldingen en wegblijven zonder bericht, kan daarnaast een loonstop worden doorgevoerd.

Lastiger wordt het als op enig moment duidelijk wordt dat er sprake is van een verslaving, bijvoorbeeld omdat uw werknemer het zelf meldt of dat het door de arbodienst wordt ontdekt.

Let op. Anders dan vaak wordt aangenomen, kan een verslaving op zich geen reden zijn uw werknemer direct te ontslaan.

Geen loon en dan ontslaan?

Uit diverse uitspraken van kantonrechters die over ontslagzaken van verslaafde werknemers hebben moeten oordelen, blijkt het volgende.

Van veel van de eerder genoemde misdragingen zal snel worden aangenomen dat ze het gevolg zijn van de verslaving en de daarmee vaak gepaard gaande psychische problemen. Daarvan zal dan in principe worden aangenomen dat het om een zieke werknemer gaat. Kantonrechters zijn niet snel bereid een werknemer tijdens of wegens ziekte te ontslaan. Sterker nog, van een goed werkgever wordt verwacht dat hij in het beginstadium van het bekend worden van de verslaving, de werknemer ondersteuning biedt bij het zo effectief mogelijk aanpakken van de verslaving.

De werknemer moet er op zijn beurt alles aan doen om zo snel mogelijk weer voor de werkgever inzetbaar te worden en van de verslaving af te komen. Wanneer uw werknemer zich onder behandeling laat stellen van een verslavingskliniek, zult u hem daarvoor enige tijd moeten geven, meestal ten minste drie maanden. Gedurende die periode mag u geen ontslag verlenen en zal het loon moeten worden doorbetaald.

Tip. Als echter na zo’n eerste behandeling uw werknemer blijkt terug te vallen in zijn versla­ving en daardoor normaal functioneren als werknemer onmogelijk blijft, zal uiteindelijk wel ontslag kunnen volgen via de kantonrechter, waarbij uw werknemer meestal geen enkele ontslagvergoeding zal ontvangen.

De conclusie is dat als duidelijk is dat uw werknemer aan een verslaving lijdt, u hem ruime tijd moet bieden om die verslaving effectief te bestrijden, bijvoorbeeld door opname in een kliniek. Heeft dat geen resultaat, dan pas zal via de rechter een ontslag kunnen worden geforceerd.