RECHT VAN DE WERKPLEK - 28.03.2006

Relatiebeding gematigd?

Eind vorig jaar, in T&A Personeel, jg. 11, nr. 4, 20-12-2005, p. 3 schreven wij nog over het nut van zowel een concurrentiebeding als van een relatiebeding. Een uitspraak van het Gerechtshof Den Haag (nr. JAR 2005/267) is voor ons aanleiding om dit onderwerp opnieuw aan te snijden.

Concurrentiebeding. Een concurrentiebeding is een bepaling die het de werknemer verbiedt om na beëindiging van het dienstverband concurrentie met zijn vorige werkgever te bedrijven.

Relatiebeding. Een relatiebeding heeft tot doel te voorkomen dat de ex-werknemers met klanten van zijn voormalige baas aan de haal gaat. Tip. U vermijdt veel discussie door samen een klantenlijst op te stellen waar het relatiebeding voor geldt.

Wat kan de rechter matigen?

Als een concurrentiebeding ‘onredelijk’ is, kan de rechter het ‘matigen’. Bijvoorbeeld inperking van de werkingsduur in tijd of van het gebied waarbinnen het geldt.

Arbeidsjuristen breken zich al geruime tijd het hoofd over de vraag of een rechter ook een relatiebeding kan matigen. Binnen het systeem van de huidige wet is daarvoor nodig dat een ‘relatiebeding’ als een (bijzonder soort) concurrentiebeding moet worden gezien. Het antwoord is dat dit inderdaad zo moet worden gezien. Een actueel voorbeeld is de genoemde beslissing van het Gerechtshof Den Haag.

Tweejarig relatiebeding ingeperkt. Het ging om twee advocaten die ontslag namen bij een Zeeuws advocatenkantoor en voor zichzelf wilden beginnen. In het beëindigde arbeidscontract van beiden stond echter dat de werknemer:

• na het einde van het dienstverband gedurende twee jaar niet als advocaat in de provincie Zeeland mocht werken; en

• geen werkzaamheden mocht verrichten voor relaties waarvoor hij in de twee jaar voorafgaand aan de beëindiging van het dienstverband werkzaamheden had verricht.

Het gerechtshof heeft nu beide bedingen gematigd, door te beslissen dat de advocaten gedurende een jaar niet werkzaam mochten zijn voor cliënten van hun voormalige werkgever.

Wat kunt u hiervan leren?

Zowel bij het opstellen van beide bedingen (meestal in het arbeidscontract) als bij het uitoefenen ervan zal de rechter nagaan of u een ‘redelijk’ standpunt inneemt. U zult moeten hardmaken dat u schade lijdt als de bedingen worden vernietigd of gematigd. En er wordt ook gelet op het belang van de ex-werknemer. Zo mochten de advocaten van de rechter onmiddellijk in de provincie Zeeland aan de slag. En na een jaar mochten ze ook voor relaties van hun voormalige baas werken. Dat kwam voldoende tegemoet aan de belangen van de ex-werkgever, volgens de rechter.

In onderhandelingen en procedures bij een ontslag is dus belangrijk dat u duidelijk maakt:

• hoeveel schade u zou kunnen lijden;

• dat er voor uw ex-werknemer voldoende mogelijkheden overblijven om zijn vak uit te oefenen.

Nieuwe wetgeving op komst? Er zijn voorstellen om de wet inzake het concurrentiebeding te veranderen. Er ligt een wetsvoorstel dat al door de Tweede Kamer is aangenomen. Maar toch is het maar de vraag hoe het verder gaat met dat wetsvoorstel. Want er is nu een erg kritisch advies uitgebracht door de Sociaal Economische Raad. Voorlopig raden we u aan om toch de thans geldende wet en rechtspraak voor ogen te houden.